Jester Mawlong

Kaei ka jingsngewrit? Ka jingsngewrit ka dei kata kaba ym don ka jingsarong ne jingmeng. Ha ka Bible la batai ruh kum ka jingjemnud, jingluilui, lane ka jingpynrit ha kaba ka malade ka jah noh. - Jinglong jong u khynnah  Ka dei ruh kata ka jingiohi ba kiwei ki kham donkam ia ka jingshakri jong nga, ym ba nga nga donkam ba kiwei kin shakri ia nga. Ka jingsngewrit ka dei ka jinglong jong ka dohnud, kam dei satia tang kata kaba ngi pynpaw shabar. Ngim lah ban shu leh na jrong kum uba sngewrit eh, hynrei hapoh pat ka dohnud ba sarong ba meng. Ngin ia peit ia ki jingmih na ka jingsngewrit: 1. Ngin ioh ia ka bneng:  Kaba nyngkong ka jingkyrkhu jong ka jingsngewrit ka long ba ngin ioh ia ka bneng. Lehse phi lah ban sngewphylla ba nga ong kumta, hynrei ka long kaba shisha. Phin shem barobor ki briew ba sarong ba sngewmeng kim ju lah ban wan sha U Jisu. Kiba sngewsarong ha ka spah, ha ka kyrdan, ka niam ka rukom kim ju lah ban pdiang ia ka jinghikai U Jisu.  Nuksa: U samla ba riewsp

Iktiar ka mut kata ka bor ba lah ban ai hukum, ban shim rai, bad ban pynkohnguh. MATHAÏOS 7:28 Ka la jia ruh, haba U Jisu u la wai noh ïa kine ki ktien, ba kita ki paidbah ki la ïasngewkyndit thred na ka jinghikai jong u: naba u la hikai ia ki kum uba don bor, bym kum ki nongthoh te. Hadien ba U Jisu u la hikai ia kiba bun ki jinghikai ba kordor jong u naduh ka lynnong ka ba 4, 5 ter ter bad ynda poi ha ka lynnong ba 7, ki briew ki sdang ban sngewkyndit haba ki iohi ia kata ka jingstad jingshemphang bad ka bor jong u haba u hikai. Ki sngewthuh ba ka jinghikai jong u ka pher na ka jinghikai jong kita ki riewstad lane ki nongthoh. Bad naduh nangne shakhmat ngi sdang ban iohi shuh shuh ia kata ka iktiar jong U Jisu, bad kumno haba ki briew kiba ithuh (acknowledge) ia kata ka iktiar U Jisu, ki mad ia ki jingkyrkhu ha ka jingim jong ki. 1. Uba pang ñiangthohlieh u ithuh ia ka iktiar U Jisu: Hadien ba U Jisu u la pynkut ia ka jinghikai jong u halor u lum, u la wan hiar noh, ong

MATHAÏOS 16:13-17  Haba U Jisu u la wan sha ki phang ka Kaisaria Philippi, u la kylli ïa ki synran jong u, u da ong, “Ki briew ki ong uei ïa nga, U Khun u briew?” Ki la ong te, “Don kiba ong u Ïoannis u Nongpynbaptis, kiwei te, u Elias, bad kiwei pat, u Jeremaïah lane uwei na ki nongïathuhlypa.” U la ong ha ki, “Phi te phi ong ba nga long uei?” U Simon Petros u la ïathuh bad u la ong, “Me long U Khrist, U Khun U Blei ba-im.” U Jisu te u la ïathuh bad u la ong ha u, “Suk ma me, ko Simon u khun u Jonah, naba ka doh bad ka snam kam shym la pyni ïa kata ha me, hynrei, U Kpa jong nga uba ha bneng. Ha kawei ka sngi, U Jisu u la kylli ia ki synran jong u kumno ki briew ki ong shaphang jong u. Kumta ki synran jong u ki la pyni la ka jong ka jong ka jubab, ki da ong, Don kiba ong u Ïoannis Nongpynbaptis, don kiba ong, u Elias (Elijah) , don kiba ong, u Jeremiah lane uwei na ki nongiathuhlypa. Nangta ngi iohi U Jisu u la kylli pat ia ki, Phi te phi ong ba nga long uei?  U Jisu u kwah

Ka long kaba donkam ba ngin kylli ia lade ia kane ka jingkylli, Hato la pynmih lem ne em ia nga bad U Khrist? Namar lada ym shym pat la pynmih lem ïa ngi bad U Khrist, ngi dang don shabar na ka Hima U Blei. Ngi donkam ban ïit ialade. U apostol Paul u ong ia ki bangeit ha Korinth ba kin ïit ialade la ki lah don ne em ia U Khrist. 2 KORINTH 13:5 Kam biang tang ba ngin ong ba ngi lah don ia U Khrist lane la pynmih lem ia ngi bad U Khrist, hynrei ngi dei ban don kata ka dak (sign) ba ngi lah long kumta.  Lehse phi lah ban kylli ia nga kumno ngin tip lane ngin sngewthuh ba la pynmih lem ne em ia ngi bad U Khrist?  Ban sngewthuh ia kane, to ngin ia peit na ka shithi u Paul sha ki nong KOLOSSAI 3:1‭-‬4 Namar kata, lada la pynmih lem ïa phi bad U Khrist, to wad ïa kiei kiei ruh kiba haneng, ha kaba U Khrist u don, uba shong sha ka kti kamon U Blei. To phin mut brai ïa kita kiei kiei ruh kiba haneng, ym ïa kita kiei kiei ruh kiba ha ka khyndew. Namar phi la ïap noh, bad ïa ka jingi

Ka jingthait ha ka met ka wan dei haba ngi kit ia ka jingkit kaba khia ha ka met jong ngi, kumta ban ioh jahthait ka met ngi hap ban wad ia ka jaka shongthait kaba biang, bad lada kam biang ka jaka shongthait, ka met jong ngi kan nym jahthait satia. Kumjuh ruh ka jingthait ha ka mynsiem ka wan dei haba ngi don ka jingkit kaba khia ha ka jingim jong ngi, bad kata ka jingkit ka lah ban dei ka pop, ki jingkhuslai sngewsih, jingpang jingshitom bad ki jingeh jingjynjar ba bun jaid. Kumta ba ngin ioh ia ka jingjahthait ngi hap ban wad ia ka jaka kaba dei biang kaba lah ban pynjahthait ia ka mynsiem jong ngi.  Kumta to ngin ia peit kumno ngin shem ka jingjahthait ha ka mynsiem? Ban shem ia ka jingjahthait ha ka mynsiem, don ar tylli kiei kiei kiba ngi hap ban leh. 1. Wan sha U Jisu: Dei tang U Jisu uba lah ban pynjem, ban pynsting ia ka jingkit bakhia jong ka mynsiem u briew. Kynmaw ba kiei kiei ki jong ka pyrthei kin nym lah satia ban ai ka jingjahthait ba janai ia ngi, hynrei de

3 ÏOANNIS 1:1‭-‬4 Uta u tymmen basan, ha u Gaïos uba ieit eh, ïa uba nga ieit ha kaba shisha. Ko hep ba-ieit, nga duwai ba ha kiei kiei baroh men roi bad ba men khiah khran, kat kumba ka roi ka mynsiem jong me. Namar nga la kmen shibun eh, haba ki parabangeit ki la wan bad ki la ïaphla babha shaphang kata ka jingshisha jong me, kat kumba me ïaid ha ka jingshisha. Ngam don ka jingkmen ba kham khraw ïa kane keiñ, ba ngan ïohsngew ba ki khun hep jong nga ki da ïaid ha ka jingshisha. Ha ka dkhot ba nyngkong ngi iohi kumno ba u apostol Ïoannis u la phah ia ka shithi  sha u Gaios ban pynpaw ia kata ka jingsngewieit eh ia u. Bad ha ka dkhot ba ar ngi iohi ba u da kyrkhu kyrdoh ruh ia u Gaios ba un roi, un khiah khran ha kiei kiei baroh. Kaei ka daw ba la pynlong ia u Ïoannis ban sngewieit eh ia u Gaios? Ka daw ka dei namar ba u Gaios u dei u briew uba iaid ha ka jingshisha. Ngi iohi shuh shuh ha ka dkhot kaba lai bad ba saw ia kata ka jingkmen kaba khraw jong u Ïoannis haba u tip

Intro : Ka jinglong khunlung bad ka jinglong rangbah ka don ka jingiapher kaba bak lybak. Ia kane ngi lah ban iohi na ka jinglong ha ka doh, kumno ba ki khunlung ki leh bad ki sngewthuh, bad kumno ba ki rangbah ki leh bad ki sngewthuh. Ki don ki dak ba ngi lah ban ithuh ia kine ar. To ngin ia peit mynta katto katne. 1. Ka jingbym lah ban bsa da lade: Kawei na ka jinglong khunlung ha ka jinglong mynsiem ka dei ka jingbym lah ban bsa da lade. Kumba long ki khunlung ha ka doh kumta ruh ki long kita ki khunlung ha ka jinglong mynsiem, ki khunlung haba ki thngan ki shu iam, wat haba la buh ia ka jingbam hajan ruh kim nang satia ban bam,  hynrei kiba lah san haba ki thngan ki shim ia ka jingbam bad ki bam da lade. Ki Khristan khunlung haba ki thngan ne donkam eiei ki shu ap ia kiwei ban iarap ia ki, kim lah ban leh da lade, hynrei kiba lah san ki lah ban bsa da lade, da kaba ki shim bad pule ia ka Ktien jong U Blei. HEBRU 5:12‭ Namar  haba la dei ïa phi ban long ki nonghikai, hab

GALATIA 5:22 Hynrei, u soh jong U Mynsiem u long ¹ka jingieit, ²ka jingkmen, ³ka jingsuk, ⁴ka jingshahslem, ⁵ka jinglehsbun, ⁶ka jingbha, ⁷ka jingïaineh, ⁸ka jingjemnud, ⁹ka bor halor lade.  Intro : Haba ong, ban ioh ia u soh U Mynsiem, ka mut ban don ia kitei ki jinglong ba u apostol Paul u ong. Bad lada kitei kim don, ki soh ka doh ba la ong ha ka dkhot 19, 20, 21 kin paw. Ngim lah ban ieng hapdeng.  Ngi ju iohsngew barobor ia ka jinghikai ba kumno kum ki bangeit ngi dei ban sei lane ban don ia u soh jong U Mynsiem ha ka jingim jong ngi. Hooid ka long kaba dei ba ngin don ia u soh jong U Mynsiem bad nga ngeit baroh ki bangeit ngi kwah bad ngi duwai ia kata. Hynrei ka jingkylli ka long Kumno ngin ioh ia u soh jong U Mynsiem? Ban ioh ia u soh jong U Mynsiem kam dei satia da ka jingpyrshang lane da ka bor briew jong ngi. Ngi lah ban pyrshang ban sei na lade, hynrei phin shem tang shipor arpor kin jah noh bad ngin long biang kumjuh.  ** Ngi pyrshang ban ieit, hynrei tang kat

Ka Bible ka iathuh ia ngi ba ka Ktien jong U Blei ka long kaba im, kaba don bor, bad kaba kham nep ban ia kano kano ka waitlam arliang syrti, kaba lah ban pei wat shaduh ki bynta ba shapoh tam jong u briew, ka bishar bad ka pynkynduh ia u.  HEBRU 4:12 KHB Namar ka ktien U Blei ka long kaba im, bad kaba don bor, bad kaba kham nep ban ïa kano kano ka waitlam ar liang syrti, bad kaba pei haduh kaba pynkhlad ïa ka jingim bad ïa ka mynsiem, ïa ki mat bad ïa ka khleiñ shyieng ruh, bad kaba bishar ïa ki jingmut bad ïa ki jingthmu ka dohnud.  Manba ngi kren ia ka Ktien jong U Blei ka don ka bor, la ka long ba ngi kren da ka shyntur ne lyngba ka jingthoh lane da kano kano ka rukom ruh. Ka don ka bor ban ktah, ban pynkynduh ia ki briew kiba iohsngew ia ka, hynrei ka shong pat ha ki briew kumno ki leh (respond). To ngin ia peit na ka Bible kumno ki briew ki leh (respond) haba la dung ngak ia ki da ka Ktien U Blei. 1. Ki kylla bamut: KI KAM 2:37-38 KHB Te haba ki la ïohsngew ïa kane,

¹Namar kata, nga, u nongsah byndi ha U Trai, nga kyrpad ïa phi ban ïaid kumba dei ïa kata ka jingkhot da kaba la khot ïa phi, ²da ka jingsngewrit bad da ka jingjemnud baroh, da ka jingïaishah-slem, da kaba ïaishah paralok hi ha ka jingïa-ieit; ³da kaba ïaleh minot ban bat ïa ka jinglong kawei jong U Mynsiem ha ka jingkhum ka jingsuk. EPHESOS 4:1‭-‬3 KHB U Apostol Paul u kyrpad ia ki bangeit ba ki dei ban ïaleh minot ban bat ïa ka jinglong kawei hapdeng para bangeit. Ka long kaba donkam ba ngin sngewthuh ba ka jinglong kawei ka dei kaba U Trai Jisu ruh u angnud. Mynba u dang don bad ki synran u la duwai na ka bynta jong ki ba kin ia long shi tylli, kumba ma U bad U Kpa ki ia long shi tylli. (Ïoannis 17:21-23). Pynban haba ngi peit da ki khmat briew jong ngi, ngi i ba ka long kaba eh ban poi sha kata ka jinglong kawei, shibun ki jingiapher ki don. Dei namar kata kadaw u Paul u ong ïaleh minot, ïaleh shitom. Kumba long kano kano ka jingialeh, ban poi sha katei ka thong jong

EPHESOS 4:29 KHB Wat ai ba kano kano ka ktien sih kan mih na ka shyntur jong phi, hynrei, tang kata kaba bit ïa ka ban tei ïa kaba donkam, ba kan ai ka jingaiei ïa kita kiba ïohsngew.   U Paul u ong ia ki bangeit ha Ephesos ba kim dei ban kren kano kano ka ktien sih na ka shyntur jong ki, hynrei ban kren tang ia kata ka ban tei bad ka ban ai jingaiei ia kiba iohsngew.  Kaei kane ka ktien sih ba u Paul u ong ia ki bangeit ba kim dei ban kren? Kane kam dei satia kato ka ktien sih ba ju kren da ki briew bym tip Blei lane ki nongbuaid bad kiwei ba ngi ju iohsngew ( kato  lei ka lah long sha jngai lypa) , hynrei ka mut ia kano kano ka ktien bym long jingkyrkhu, kaba pynnoh mynsiem, bad khamtam kaba pynmong ia kiwei , kata ka dei ka jingmut.   Ha ka Bible Khasi translation barim ka ong ka ktien sih , katba ha ka Bible Khasi translation bathymmai ka ong ki ktien pynmong.  Nga kham sngew iahap ia kane ka translation bathymmai ha kane ka bynta. EPHESOS 4:29 KHASICLBSI Wat kren ïa ki ktien

Ban ai ia U Mynsiem Bakhuid ha u briew hadien ba u kylla bamut bad ngeit ia U Jisu ka dei ka bynta jong U Blei, hynrei ban ioh ia ka jingpyndap U Mynsiem Bakhuid ka dei ka bynta jong u briew. Kumta u bangeit um dei ban sngewhun noh tangba u lah pdiang ia U Mynsiem Bakhuid, hynrei u donkam ban iai thrang bad iai sliang ia ka jingpyndap U Mynsiem Bakhuid. Ki bangeit ha Ephesos haba ki lah kylla bamut bad ngeit ia U Jisu la shon shab ia ki da U Mynsiem Bakhuid.   EPHESOS 1:13 Ha u, ma phi ruh, haba phi la ïohsngew ïa ka ktien ka jingshisha, ka gospel ka jingpynim jong phi; ha uba, haba phi la ngeit ruh, la shon shab ïa phi da U Mynsiem Bakhuid ka jingkular. (cf. Eph  4:30).  Ha ka lynnong ba kham sha khmat u Paul u kyntu ia ki, ba kim dei ban sngewhun noh tangba ki lah iohpdiang ia U Mynsiem Bakhuid, hynrei ki dei ban thrang ia ka jingpyndap U Mynsiem Bakhuid.  EPHESOS 5:18 Bad to wat long phi kiba buaid da ka Waiñ, ha kaba don ka jingkhynwin, hynrei, to long kiba la dap da U

Ka jingbym san ka dei kaba la maham ha ka Ktien jong U Blei na kawei ka por sha kawei ka por. U Jisu u da kren ruh ha ki pharshi na ka bynta ki bym san, bad haba ngi peit na ka jingkren jong U Jisu ngi iohi ba ka jingbym san ka don ha ka jingma. Kiei ki daw kiba pynlong ia ka jingbymsan? 1. Ka jingjied. Ka jingsan ba kynja mynsiem ka iapher na ka jingsan ha ka met. Ka jingsan jong ka met ka dei kaba U Blei u pynlong, ha kaba u briew wat la u kwah ban long khynnah sah, pynban ka met jong u kan san hi na ka jinglong khynnah sha ka jinglong samla, rangbah, tymmen bad kumta ter ter. Katba ka jingsan ba kynja mynsiem ka shong ha ka jingjied jong u briew shimet, lada u jied ban san un san, lada u jied ban ym san un sah hajuh. Ym don da kawei pat. Kumta to ngin jied ban san da kaba ngin pynlut por ha ka jingiasyllok bad U Trai, da kaba pule ia ka Ktien jong U Blei bad ha ki jingduwai. 2. Ka jingbym pynshahshkor ia ka jinghikai ba la iohsngew. U Jisu u ong to sumar kumno phi sngew

Nga buh ia kane ka kyrteng jong ka khubor ha kane ka rukom ba kan long particular, pynban ngam exclude ialade ruh , kata, "Lada phim pynkylla dur, phin duh ia ka jingpynkylla dur" . Lehse don napdeng jong phi kiba pyrkhat, ka mut aiu? Ngin sa ia peit na ka Ktien U Blei bad ngin sa iohi kaei kata ka jingmut. Ban sngewthuh ia kane ngin ia peit ia ki artylli ki jingpynkylla dur ba la kren ha ka Bible. 1. Ka jingpynkylla dur jong u briew. Ka Ktien jong U Blei ka khot bad iai khot ia ngi ki bangeit sha ka jingim ba la pynkylla dur, ka jingim bym pyniasyriem ryngkat ia lade bad kane ka pyrthei.  ROM 12:1‭-‬2 Namar kata, nga kyrpad ïa phi, ko parabangeit, na kita ki jingisynei ki jong U Blei, ban aiti noh ïa ki met jong phi kum ka jingkñia ba-im, bakhuid, bad ba pynsngewbha eh ïa U Blei, kaba long keiñ ka jingshakri bakynja mynsiem jong phi. Bad to wat pynsyriem ryngkat ïa lade bad kane ka pyrthei; hynrei, to pynkylla dur noh ïa lade keiñ da ka jingpynthymmai ïa ka jin